- Çfarë duhet të bëjnë shkollat që të nxisin vetëvlerësimin te nxënësit?
Në mënyrë që të përmirësojnë vetëvlerësimin te fëmijët, mësuesit duhet të jetë në kujdesshëm në mënyrën si e japin feedback-un. Dweck (1999) argumenton se dhënia e feedback-ut për një qëllim të veçantë (të mësuarin, performancën) do të jetë më efektive për vetëvlerësimin e fëmijës krahasuar me lavdërimin e orientuar nga personi. Kjo do të thotë se duhen shmangur përdorimi i shprehjeve të tilla si: “Jam krenar për ty” “wow ke punuar shumë”. Në vend të kësaj fokusojeni lavdërimin te detyra ose procesi. Lavdëroni perpjekjen ose strategjinë specifike të nxënësit. Për shembull: “Vura re se përdore kubat për ta zgjidhur atë problem, kjo është një strategji shumë e mirë”. “Vura re se nuk bërë gabime ne llogaritje këtë herë”. Kur përdoret ky lloj feedback-u ju i drejtoheni edhe vetëvlerësimit të nxënësit edhe nivelit të tij të motivimit për arritje akademike. Vetëvlerësimi është i rëndësishëm brenda dhe jashtë klase. Mësuesit dhe prindërit mund të nxisin vetëvlerësimin duke ndjekur strategjitë e mëposhtme:
- Theksoni
gjithmonë gjërat pozitive.
Ata që vuajnë nga vetëvlerësimi i ulët
tentojnë të fokusohen te gjërat negative. Mund të dëgjoni deklarata të
tilla: “kurrë s’kam qenë i mirë në këtë gjë” “nuk arrij dot të mbaj shokët”. Kjo
na tregon se ai person ka nevojë që ta pëlqejë më shumë veten e tij.
- Jepini
fëmijëve mundësinë t’ju tregojnë 10 gjëra që pëlqejnë te vetja e tyre. Nxitini ata të kuptojnë gjërat që mund
t’i bëjnë mirë, gjërat për të cilat ndjehen mirë. Do të surprizoheni se sa fëmijë
me vëtëvlerësim të ulët kanë vështirësi me këtë detyrë. (Ky mund të jetë një
aktivitet shumë i mirë për fillim viti).
- Shmangni
kritikat. Ata me vetëvlerësim
të ulët vuajnë më shumë kur kritikohen. Bëhuni të ndjeshëm për këtë.
- Pritshmëritë
duhet të jenë realiste.
Kjo shkon së bashku me rritjen e suksesit te fëmijët. Udhëzimet e diferencuara
janë çelësi dhe duhet shumë kohë që mësuesit të njohin të gjithë nxënësit dhe të
sigurohen llojet e detyrave dhe pritshmërive që përshtaten me nivelet e aftësive
dhe forcave të nxënësve.
- Shikoni
të mësuarin nga gabimet.
Kthehuni te gabimet e fëmijëve dhe fokusohuni se çfarë mund të mësohet nga ato
gabime. Kjo e ndihmon fëmijën të fokusohet te pozitivja, jo te negativja.
Kujtojini nxënësve se të gjithë bëjnë gabime, por është mënyra se si përballemi
me to që bën ndryshimin. Duhet t’i shohim ato si mundësi për të mësuar.
- Vëtëvlerësimi
është një komponent i rëndësishëm në pothuajse çdo gjë që bën fëmija. Jo vetëm që do ta ndihmojë nxënësin me
performancën akademike por do të jetë edhe mbështetje në aftësitë sociale dhe
do e beje me të lehtë për fëmijën për të zënë dhe mbajtur shokët.
Vetëvlerësimi duhet gjatë gjithë jetës dhe mësuesit
duhet ta kuptojnë rolin e rëndësishëm që luajnë në theksimin ose dëmtimin e vetëvlerësimit
të nxënësve.
